Cmentarz parafialny w Grajewie to główna nekropolia miejska tego regionu, która posiada bogate i zarazem dramatyczne dzieje. Jego założenie miało miejsce w 1810 roku, co czyni go jednym z najstarszych miejsc spoczynku w okolicy.
W międzyczasie, w 1874 roku, nastąpiło dwukrotne poszerzenie jego powierzchni, co świadczy o rosnących potrzebach mieszkańców. Do 1931 roku teren cmentarza osiągnął rozmiar 2,67 ha, a kolejna zmiana miała miejsce w 1948 roku, kiedy to obszar nekropolii wzrósł do 3,79 ha.
Wielką wartością cmentarza jest jego historia, która została doceniona w 1988 roku, kiedy to wprowadzono go do rejestru zabytków. Zachowały się na nim najstarsze nagrobki, które pochodzą z XIX wieku, stanowią one nie tylko miejsce spoczynku, ale także świadectwo lokalnej kultury i historii.
Na szczególną uwagę zasługuje kaplica grobowa Wilczewskich, zbudowana w stylu klasycystycznym w 1839 roku, która znajduje się na wzniesieniu cmentarza. Kaplica ta została wzniesiona przez Kajetana Wilczewskiego z myślą o jego żonie Annie, a z biegiem lat превращилась w rodzinną nekropolię rodu Wilczewskich.
Warto zaznaczyć, iż na terenie cmentarza znajdują się zbiorowe mogiły ofiar hitlerowskich, a także żołnierzy polskich i radzieckich z czasów II wojny światowej oraz żołnierzy niemieckich z I wojny światowej. W tych mogiłach spoczywa:
- 12 nieznanych żołnierzy polskich,
- 72 żołnierzy radzieckich,
- 59 żołnierzy niemieckich.
Cmentarz w Grajewie, z jego bogatą historią i różnorodnym dziedzictwem, pozostaje miejscem pamięci, refleksji i szacunku dla tych, którzy odeszli. Jego znaczenie dla społeczności lokalnej jest nie do przecenienia.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 17.04.2013 r.]
- groby.radaopwim.gov.pl: Mogiły zbiorowe nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego z okresu II wojny światowej w Grajewie. [dostęp 05.07.2013 r.]
- groby.radaopwim.gov.pl: Mogiła zbiorowa żołnierzy Armii Sowieckiej w Grajewie. [dostęp 05.07.2013 r.]
- groby.radaopwim.gov.pl: Mogiła zbiorowa żołnierzy niemieckich z okresu I wojny światowej. [dostęp 05.07.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Warmia Grajewo | Brajmura | Kasyno oficerskie w Grajewie | Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie | Stadion Miejski im. Witolda Terleckiego w Grajewie | Grajewo (stacja kolejowa) | Gmach Gimnazjum nr 1 w GrajewieOceń: Cmentarz parafialny w Grajewie