Michał Butkiewicz był wybitną postacią w historii Polski, urodził się 29 września 1886 roku w Grajewie. Jego życie to przykład zaangażowania w rozwój społeczeństwa i infrastruktury w okresie II Rzeczypospolitej.
W ciągu swojego życia, Butkiewicz, będąc inżynierem oraz kolejarzem, podejmował szereg inicjatyw, które miały na celu modernizację kolei oraz wzmocnienie administracji państwowej. Jego działania miały kluczowe znaczenie dla rozwoju transportu kolejowego w Polsce.
Zmarł 7 października 1974 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii kraju jako profesjonalista i działacz społeczny.
Życiorys
Michał Butkiewicz, syn Adolfa i Anny z Domalewskich, rozpoczął swoją edukację w ośmioklasowym gimnazjum. Jego nauka przypadła na czasy bojkotu szkół rosyjskich w Królestwie Polskim, co skłoniło go do opuszczenia ostatniej klasy w 1905 roku. W trakcie ery gimnazjalnej stał się aktywnym członkiem tajnego kółka samokształceniowego, które zrzeszało polską młodzież. Kolejnym etapem jego życia była Zdołbunów na Wołyniu, gdzie prowadził tajne szkoły polskie oraz pracował na rzecz uświadamiania młodzieży polskiej. W 1906 roku zdał maturę w Petersburgu jako ekstern, a następnie zapisał się na studia na Politechnice Kijowskiej. Tam angażował się w działalność organizacji postępowo-demokratycznych, w tym „Bratniej Pomocy”. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł inżyniera, co otworzyło mu drzwi do kariery zawodowej na Kolei Władykaukaskiej. Wkrótce awansował na kierownika ruchu działu towarowego w Rostowie nad Donem, gdzie również związał się z Polską Partią Socjalistyczną.
II Rzeczpospolita
Po powrocie do Ojczyzny, Butkiewicz od 1 listopada 1918 roku rozpoczął pracę w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Radomiu, pełniąc funkcję dyrektora ruchu. Jego kariera zawodowa przyniosła mu przeniesienie do Warszawy na to samo stanowisko 1 lipca 1926 roku. W 1931 roku objął stanowisko naczelnika Wydziału Eksploatacyjnego Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie, a później został dyrektorem Kolei Państwowych w Radomiu. Dnia 6 września 1932 roku, Prezydent RP powołał go na kierownika Ministerstwa Komunikacji w rządzie Aleksandra Prystora. Z formalnym przejęciem pełnionej funkcji zwlekał do 10 maja 1933 roku, kiedy to objął ministerialne stanowisko w rządzie Janusza Jędrzejewicza. Butkiewicz zarządzał ministerstwem również w czasach rządów Leona Kozłowskiego, Walerego Sławka i Mariana Zyndram-Kościałkowskiego. Podczas pełnienia tych obowiązków, jego kluczowym celem była unifikacja zarządzania transportem. Po zlikwidowaniu Ministerstwa Robót Publicznych, transport śródlądowy został całkowicie podporządkowany jego kierownictwu. Należy jednak zauważyć, że centralizacja tego procesu nie odbywała się równomiernie. Ministerstwo posiadało ogromne uprawnienia dotyczące kolei, lecz miało ograniczone możliwości wpływu na transport lotniczy, który był skoncentrowany w Polskich Liniach Lotniczych „LOT”. Brak działań z jego strony, aby podporządkować ministerstwu transport morski, który pozostawał w gestii Ministerstwa Przemysłu i Handlu, był wyraźnie dostrzegalny. Podczas jego rządów wybudowano nowe linie kolejowe na Kujawach, łącząc dawny zabor pruski z resztą kraju. Do użytku oddano również linie kolejowe łączące Warszawę z Radomiem oraz Miechów z Krakowem. Po największej powodzi XX wieku w 1934 roku, w ministerstwie opracowano kompleksowy program robót, który obejmował regulację Wisły oraz budowę zbiorników i elektrowni wodnych w górnym dorzeczu, a także modernizację Kanału Królewskiego oraz budowę Kanału Kamiennego. Swoją pracę w ministerstwie zakończył 16 listopada 1936 roku, a następnie został dyrektorem tramwajów w Zarządzie Miejskim Warszawy, gdzie pozostał aż do 6 września 1939 roku. W okresie II Rzeczypospolitej Butkiewicz był także członkiem Rady Głównej Ligi oraz członkiem rady głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich. Dalszy okres jego życia pozostał obarczony tajemnicą. Michał Butkiewicz spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 85-3-23). W 2022 roku fundacja „Stare Powązki” na zlecenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w ramach renowacji grobów ministrów II RP, odnowiła miejsce jego pochówku.
Okresy pełnienia funkcji kierownika i ministra komunikacji
kierownik:
Michał Butkiewicz pełnił funkcję kierownika w okresie od 6 września 1932 roku do 9 maja 1933 roku. W czasie tego okresu, jego obowiązki zostały również wykonane przez krótki czas w dniach 9 i 10 maja 1933 roku.
minister:
Następnie, został mianowany ministrem komunikacji, przyjmując to stanowisko 10 maja 1933 roku i sprawując je aż do 13 maja 1934 roku. W tym czasie dodatkowo pełnił obowiązki ministra od 13 do 15 maja 1934 roku.
Kolejnym etapem była jego kadencja od 15 maja 1934 roku do 28 marca 1935 roku. Po tym okresie, Michał Butkiewicz ponownie objął stanowisko od 28 marca do 12 października 1935 roku, a następnie pełnił obowiązki ministra również od 12 do 13 października 1935 roku.
Ostatecznie, jego Ministerstwo trwało do 14 stycznia 1936 roku, kończąc ważną serią aktywności w skomplikowanym czasie politycznym w Polsce.
Ordery i odznaczenia
Michał Butkiewicz otrzymał szereg prestiżowych wyróżnień i odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi. Poniżej przedstawione są nagrody, które zdobył w trakcie swojej kariery:
- wielka wstęga Orderu Odrodzenia Polski, przyznana 14 stycznia 1936 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 27 listopada 1929 roku,
- medal Niepodległości, przyznany 6 czerwca 1931 roku,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Order Krzyża Orła I klasy, wręczony przez Estonię w 1934 roku,
- złoty Krzyż Zasługi.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Bogusław Stachura | Elijjahu-Mosze Ganchowski | Ryszard Sawko | Ewa Kulikowska (wicewojewoda) | Grzegorz Kolosa | Artur Kosicki | Stanisław Piekarowicz | Rajmund Kaczyński | Zygmunt Karliński | Adam AndruszkiewiczOceń: Michał Butkiewicz (polityk)